Hiện nay, vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) là vấn đề cần được quan tâm vì ngày càng có nhiều tác nhân độc hại được phát hiện trong thực phẩm. Mặt khác, môi trường dịch vụ ăn uống, nhất là các quán ven đường, vỉa hè, gánh hàng dong cũng chứa đựng nhiều nguy cơ gây ô nhiễm, mất vệ sinh an toàn thực phẩm, tiềm ẩn ngộ độc thực phẩm.
Trên địa bàn huyện Yên Minh trong những năm qua vẫn có những ca, vụ ngộ độc thực phẩm do người dân vô tình sử dụng nấm độc, rau, quả rừng, bánh ngô chứa độc tố nấm mốc, rượu, thức ăn không đảm bảo VSATTP đẫn đến ngộ độc thực phẩm.
“Tháng hành động vì an toàn thực phẩm’ năm 2023 được diễn ra từ ngày 15/4 - 15/5 với chủ đề “Bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới”. Thực hiện Tháng hành động vì An toàn thực phẩm (ATTP), Ban chỉ đạo Chăm sóc sức khỏe nhân dân huyện đã ban hành kế hoạch triển khai “Tháng hành động vì an toàn thực phẩm” năm 2023 với mục tiêu:
Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, xác định trách nhiệm và hành động của các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm; đề cao vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong việc thực thi pháp luật về an toàn thực phẩm; kịp thời thông tin các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, chất lượng cao, các cơ sở vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, an toàn thực phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm; kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm quy định về an ninh, an toàn thực phẩm; nêu cao vai trò của chính quyền các cấp, các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội và sự giám sát của người tiêu dùng đối với việc tuân thủ pháp luật về an toàn thực phẩm của các cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
Nâng cao năng lực phòng ngừa, chủ động xử lý ngộ độc thực phẩm và các bệnh lây truyền qua thực phẩm; giảm thiểu ngộ độc do tiêu dùng thực phẩm không an toàn.
Khuyến cáo người tiêu dùng cần:
Hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ trong đảm bảo ATTP; quyền khiếu nại, trách nhiệm khai báo, tố giác các hành vi, vi phạm an ninh, ATTP.
Kiên quyết tẩy chay các sản phẩm không bảo đảm ATTP. Lựa chọn mua, chế biến, bảo quản và tiêu dùng thực phẩm an toàn, còn hạn sử dụng.
Từ chối các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm; không tiêu thụ những thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng, không an toàn hoặc có dấu hiệu ôi thiu, mốc, hỏng; khai báo khi bị ngộ độc thực phẩm và các bệnh lây truyền qua thực phẩm.
Để đảm bảo sức khoẻ cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình, quý vị và các bạn hãy thực hiện 10 nguyên tắc vàng trong An toàn Vệ sinh thực phẩm như sau:
1. Chọn thực phẩm tươi sạch:
- Đối với thực phẩm sống:
Chỉ lựa chọn thực phẩm còn tươi mới, không bị dập nát, không có mùi hôi, thối và màu lạ.
Đối với thực phẩm chín:
- Không mua khi thấy thực phẩm bày bán ở những nới không bảo đảm vệ sinh như: nơi bụi bẩn, bùn lầy, cống rãnh, nước đọng, để lẫn lộn thực phẩm sống và chín, không có dao thớt riêng, không có giá kê cao ,không có dụng cụ che đậy, không có đồ bao gói, màu sắc lòe loẹt không tự nhiên.
- Không mua thực phẩm bao gói sẵn không có nhãn hiệu hàng hóa, nếu có nhãn nhưng không ghi hạn dùng hoặc đã quá hạn dùng, không ghi rõ nơi sản xuất.
- Không mua thực phẩm đóng hộp không có nhãn hiệu hàng hóa, nếu có nhãn nhưng không ghi hạn dùng hoặc đã quá hạn dùng, không ghi rõ nơi sản xuất. Hộp bị phồng, méo, rạn nứt, han rỉ.
2. Thực hiện ăn chín uống chín, rửa sạch rau quả tươi:
- Nấu chín kỹ thức ăn là cách tiêu diệt các mầm bệnh bằng nhiệt độ. Nhiệt độ sôi có thể tiêu diệt hầu hết các loại vi khuẩn gây bệnh nhất là các mầm bệnh do ký sinh trùng.
- Không nên ăn những thức ăn sống như gỏi cá, thịt bò tái, tiết canh.
- Ngâm rửa rau quả để làm cho các chất độc nếu có bị hòa tan và loại bỏ ra khỏi thực phẩm. Rửa sạch rau quả tươi nhiều lần hoặc rửa dưới vòi nước chảy nếu có thể, nhất là với các loại rau quả dùng ăn sống.
3. Ăn ngay khi thức ăn vừa nấu xong hoặc vừa chuẩn bị xong:
- Thức ăn sau khi chế biến để lâu không được bảo quản là nguyên nhân phổ biến của ngộ độc thực phẩm.
4. Che đậy, bảo quản cẩn thận thức ăn sau khi nấu chín:
- Thực phẩm sau khi nấu chín cần đựơc che đậy bằng lồng bàn hay đựng vào tủ thức ăn để tránh nhiễm bẩn từ môi truờng do bụi, đất, hóa chất, ruồi, gián, chuột...
- Trong trường hợp chưa ăn sau 2 giờ chế biến, thức ăn nấu chín nên để vào trong tủ lạnh ở nhiệt độ (5oC) hoặc hâm giữ trên nhiệt độ 60oC. Nhiệt độ từ trên 5oC đến 60oC là nhiệt độ vi khuẩn có thể tăng sinh trong thực phẩm thậm chí đến mức gây ngộ độc, đặc biệt vi khuẩn phát triển nhanh ở nhiệt độ từ 25-37oC.
5. Đun kỹ lại thức ăn thừa của bữa trước, trươc khi dùng:
- Khi dùng lại thức ăn của bữa trước nên đun lại và đun kỹ thức ăn cũ trước khi ăn để tiêu diệt vi khuẩn đã thâm nhập và đang tồn tại trong thức ăn giúp phòng ngừa ngộ độc.
- Tuy nhiên chỉ nên dùng thức ăn bữa trước thêm một lần.
6. Không để lẫn thực phẩm sống và chín:
- Thức ăn đã nấu chín không còn mầm bệnh vì đã bị diệt bởi nhiệt độ trong quá trình nấu nướng, trong khi thức ăn sống thường dính nhiều vi khuẩn kể cả vi khuẩn gây bệnh. Khi vô tình để lẫn thức ăn sống và chín sẽ có sự nhiễm chéo các mầm bệnh từ thực phẩm sống sang thực phẩm chín.
7. Rửa sạch tay bằng nước sạch trước khi cầm vào thực phẩm:
- Rửa sạch tay trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với các thứ bẩn, sau khi đi vệ sinh.
- Bàn tay là một yếu tố trung gian chuyền mầm bệnh. Bàn tay của người chế biến cầm sờ vào thực phẩm cần phải được rửa sạch và giữ sạch trong suốt quá trình chế biến.
8. Giữ bếp, dụng cụ và nơi chế biến luôn sạch sẽ, gọn gàng, khô ráo:
- Cần giữ khu bếp nơi chế biến thức ăn gọn gàng, ngăn nắp, bề mặt khô sạch, cách xa các nguồn gây ô nhiễm như chuồng chăn nuôi gia súc, nhà vệ sinh, rác thải.
- Không để nước, rác bẩn ứ đọng và cần được thường xuyên làm vệ sinh lau rửa sạch.
9. Không ăn, sử dụng các thức ăn nghi ôi thiu, mốc, hỏng:
Thức ăn khi có dấu hiệu ôi hỏng tức là thức ăn đã chứa bên trong trong các chất độc do thức ăn bản thân nó bị phân huỷ, bị lên men hoặc bị nhiễm vi khuẩn hay độc tố của vi khuẩn và nấm mốc như vi khuẩn phó thương hàn, tụ cầu vàng, độc tố vi nấm aflatoxin thường có trong đậu, lạc mốc ... rất nguy hiểm.
10. Chế biến thực phẩm bằng nước sạch
- Nên dùng các nguồn nước như: Nước máy, nước giếng, nước mưa.
- Nước cần phải trong, không màu, không mùi và không có vị lạ.
- Thực phẩm có thể bị ô nhiễm từ nguồn nước bị nhiễm bẩn, hay nhiễm tác nhân hóa học, kim loại nặng.
Bên cạnh đó người dân cần nâng cao nhận thức trong phòng ngộ độc thực phẩm; không sử dụng bột ngô mốc, nấm, rau rừng làm thức ăn; không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm hết hạn sử dụng; thực hiện ăn chín uống chín; lựa chọn các thực phẩm an toàn để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.
